Basisinkomen 2.0 is geen Basisinkomen, maar wat is het dan? Het is een persoonsgebonden toelage gecombineerd met een huishoudtoeslag.
In BI2.0 wordt gesproken over een bedrag per persoon van €600/maand en een bedrag voor de het huishouden van €600/maand.
Mensen die alleen wonen die hebben dus €1200/maand te verteren en mensen die samenwonen krijgen al naar gelang het aantal dat een huishouden voert een gedeelde huishoudtoeslag.
Hier gaat het BI2.0 al knellen en wordt niet voldaan aan de voorwaarde dat een bedrag voor het basisinkomen individueel is.
Tweede knelpunt is dat het niet hoog genoeg is. Het wordt immers lager als je samen met 1 of meer mensen een huishouden voert.
Derde knelpunt is de controle. Hoe wordt er bepaald wat een huishouden is en wie gaat dat doen.
De enige voorwaarde waaraan wordt voldaan is dat er geld mag worden verdiend, maar daar wordt ook aan getornd door te zorgen voor belasting op verdienen.
Even recapituleren
We gaan de vier punten nogmaals langs en proberen te begrijpen waarom BI2.0 wel een goed idee is.
Die €600 per persoon plus €600 voor een huishouden is samen €1200. dat is niet voldoende om boven de Europese norm voor de armoedegrens te komen. Deze is in 2020 €15404/jaar ofwel €1283/maand. (zie tabel)[1]. Scheelt maar een paar tientjes zou je zeggen.
Ga je uit van individuele cijfers dan hebben 2 personen in een huishouden €900/maand. Dat is toch wel relevant en niet hoog genoeg om aan de criteria voor een onvoorwaardelijk basisinkomen te voldoen.
Let ook op het koopkrachtplaatje. Het PPS. Dat is belangrijk om de verhouding te zien in de Europese landen. Het laat zien wat je met je bedrag kunt doen in je eigen land of een ander Europees land. Deze vind je door de gegevens op te vragen via een een instelling bij bovenstaande tabel. Volg de pijltjes zoals aangegeven. De koopkrachtstandaard PPS wordt dan €13205/jaar ofwel €1100/maand, dan is die 100 euro toch een flinke aanslag op je inkomen als je niets hebt.
Vergelijk de bijstand per 2020; gehuwden/samenwonenden €1503/maand, alleenstaanden en alleenstaande ouders €1052/maand [2]
BI2.0 mag dan voor alleenstaanden voldoende zijn als armoede-PPS-grens volgens de huidige economische normen, het is in ieder geval niet individueel, voor een individuele toets komen samenwoners er echt niet door.
Ik had de kinderen liever buiten beschouwing gelaten als ze als complete individuen waren gezien, maar €300 per maand voor een kind dat wordt natuurlijk steeds minder voldoende naarmate het kind de volwassen leeftijd bereikt als je uitgaat van individuele normen. In het voorbeeld Ketelaars is hier een mooie tabel voor [3]
Controle
Hoe gaat de controle op het huishouden bij BI2.0, dat valt natuurlijk op te lossen door een geweldig punctueel toeslagenapparaat, we kennen het en we hebben er ervaring mee.
Wanneer heb je een huishouden? Wanneer is dat huishouden begonnen te bestaan, of hield het op? Met wie heb je een huishouden en wie krijgt het bedrag voor het huishoudinkomen? Ieder de helft, of in geval meerdere mensen een huishouden voeren, ieder een gedeelte? Of is het een woningtoeslag, zodat het beter direct naar de huurbaas kan overgemaakt en in geval van een koophuis, een korting op je belastingformulier?
Nog een probleem met dat huishouden moet worden gecontroleerd, kunnen er twee huishoudens in een woning zitten? Kan je aan een student een kamer verhuren, krijgt ie dan ook huishoudtoeslag en de verhuurder ook? Of gaan we de voordeurdelerscontrole ook hier handhaven?
In de beschrijving van BI2.0 wordt gesteld: “Een aparte woning aanhouden om 600 euro extra te krijgen loont niet. Woonlasten zijn doorgaans hoger dan 600 euro.” Met de huidige verneoliberaliseerde woningmarkt met veel te hoge huren is dit natuurlijk ook een politiek luchtballonnetje. Het gaat ten koste van de individuele vrijheid op een eigen manier van wonen. Misschien is er wel een markt voor kamerverhuur onder de €600. Ik heb nog wel een grote walk-in-closet die je kunt huren voor €100/maand. Hoe gaan we dat nu weer regelen? Dan maken we het waterhoofd toch gewoon weer groter, dat zijn we gewend in het oude economische systeem.
Nee dat gaat niet werken. Het werk alleen fraude in de hand, en een hoop controle.
Wanneer er een individueel hoog genoeg bedrag wordt overgemaakt, dan heb je dat hele controlesysteem niet nodig. Scheelt geld.
Verzinners
De verzinners van het BI2.0 systeem geven als argument voor hun systeem dat het dichter bij de politiek ligt om het basisinkomen op de agenda te krijgen. Hier ben ik het niet mee eens. Het gaat de politiek helemaal niet aan om een zelf basisinkomen te verzinnen. Het gaat om de bevolking die gaat kiezen voor een volledig hoog genoeg basisinkomen en de politiek moet dat gewoon uitvoeren.
Het is wat Ewald Engelen onlangs nog zei: Het wat is aan de politiek en dus onderdeel van het democratisch debat. Daarna volgt het hoe, oftewel de uitvoering. Die moet je overlaten aan economisch geschoolden. Ergo: het waarom er een basisinkomen moet komen, is het antwoord op de wat-vraag; de hoe-vraag wordt door o.a. economen beantwoord. En natuurlijk moet het democratisch debat met alle mogelijke argumenten gevoerd worden, niet eng met enkel financiële zou ik zeggen.
Conclusie
Een Volwaardig Hooggenoeg Individueel Basisinkomen moet direct worden ingevoerd voor de lange termijn, niet experimenteren, dat werd met AOW ook niet gedaan.
Robin Ketelaars, 28/2/2021
Noten
[0] https://basisinkomen.nl/persbericht-basisinkomen-2-0/ [1] https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_li01 [2] https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/publicaties/2019/12/18/uitkeringsbedragen-per-1-januari-2020/uitkeringsbedragen+per+1+januari+2020.pdf [3] https://basisinkomenvoordummies.nl/images/kostenperleeftijd-tabel1.jpg [4] https://basisinkomenvoordummies.nl
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.