Geef geen gunsten, maar geef rechten

Leestijd: 3 minuten

Een maandelijks bedrag dat voldoende is om van te leven

Kunstenaars Matty Vroegop en Ed Schoonveld pleiten voor een basisinkomen tegen armoede. Ze zien maatregelen als voedselbanken en weggeefkasten als lapmiddelen.

De Nederlandse Grondwet draagt in artikel 20 de overheid op om beleid te voeren dat is gericht op de bestaanszekerheid van de bevolking en een spreiding van de welvaart. Ook wordt de overheid verplicht om te zorgen dat iedereen genoeg geld heeft om van te leven. Ondertussen is het rechtvaardige basisinkomen, onvoorwaardelijke en fundamentele waardering voor iedereen, precies die mogelijkheid waar de huidige politieke- en bestuurlijke elite zich tegen heeft georganiseerd.

In verband met de groeiende armoede horen we het woord ‘treitermaatschappij’ steeds vaker. Het controleren en disciplineren van getergde armen werkt niet. In onze onrechtvaardige en schatrijke samenleving is armoede een politieke keuze. In tegenstelling tot de grondwettelijke verplichting van het bieden van bestaanszekerheid voor iedereen, belast de overheid burgers met het recht op plicht. Door het onthouden van het recht op bestaanszekerheid aan haar burgers spelen landelijke én regionale overheden met vuur. Chronisch tekort bij tenminste een miljoen medeburgers leidt tot stress en gewelddadige incidenten. Armoede en onrecht ondermijnen de samenleving.

Onlangs vertelde Eelco Eikenaar, de armoede-wethouder, in deze krant over zijn taakopvattingen. Obligate en krachteloze plannen zoals ‘de gemeente Groningen menselijker en socialer maken’, ‘de afgehaakten er weer bij betrekken’, ‘maatwerk bieden’, ‘De bestaande aanpak versterken’ en met als klap op de vuurpijl: ‘ik ben geen bestuurder die het wel eventjes helemaal anders gaat doen’ kleuren het verhaal van de heer Eikenaar.

Waarom raken politici en bestuurders toch steeds verstrikt in dezelfde platitudes? Terwijl het probleem van armoede in onze samenleving systematisch is spitst zijn beleid zich toe op het individualiseren ervan. Dat is een armetierige bestuurlijke zet waarmee kwetsbare mensen aan de willekeur van ambtenaren worden overgeleverd. Dit alles staat garant voor een enkele reis naar nog meer onrecht. Eikenaar duikt weg voor z’n grondwettelijke taak, ervoor zorgen dat iedereen genoeg geld heeft om van te leven.

De recente (dec.’22) brochure ‘Mooi meegenomen’, voor mensen met een laag inkomen, spreekt boekdelen over het stigmatiserende beleid van deze wethouder. Terwijl er weinig of niets wordt gedaan aan de noodzakelijke verhoging

van het minimum loon en de bijstand, verwijst de gemeente Groningen naar De Voedselbank, De Kraambank, Weggeefkasten, Schuldhulpverlening, De Vakantiebank, Budgetcoach, Energiecoach, Het Talentperron enz.. Onder begeleiding van een Werkcoach kunnen de minderbedeelden zelfs Sollicitatiekleding bij een Kledingbank krijgen.

Met dit onbarmhartige pleisters plakken, dit doormodderen met dooddoeners, wordt de samenleving steeds verder uitgehold. Afgezien van vrijwilligers bij onafhankelijke organisaties hebben de professionals: beoordelaars, coaches, brugfunctionarissen, hulpmanagers hun inkomen te danken aan de lokettenspeurtocht van wanhopige medemensen. Armoede is een banenmotor, een verdienmodel. Op de achterzijde van genoemde brochure staat vermeld dat er geen rechten aan bestaande regelingen ontleend kunnen worden. Minderbedeelden voeden de armoedeindustrie waar ze kunnen dingen naar gunsten maar fluiten naar rechten.

Dat een baan mensen uit de armoede zou bevrijden wordt weerlegd door het feit dat twee derde van het aantal mensen in armoede een betaalde baan heeft. Minderbedeelden willen geen gunsten maar eisen hun grondwettelijke recht op bestaanszekerheid. We moeten tegenwicht bieden aan- en ons bevrijden van- de in zichzelf vastgedraaide politiek die de taal van economen en managers spreekt.

Tegengesteld aan bestuurders zoals Eelco Eikenaar zullen we moeten streven naar nieuwe criteria zoals rechtvaardigheid en bestaanszekerheid voor iedereen.

Politici werpen de hoogste drempels op voor de beëindiging van armoede en voor de invoering van het basisinkomen ‘want politieke en bestuurlijke functies zouden niet langer het voorrecht inhouden het leven van anderen in een bepaald belang te beheersen’ (Marcuse).

Wij ergeren ons aan bestuurders die mensen willen begeleiden door het woud van flauwekulregels en we pleiten voor een nieuwe werkelijkheid voorbij de overheersing: Een maandelijks uitgekeerd bedrag voor iedere burger, dat voldoende is om volwaardig van te leven, zonder dat daar een tegenprestatie tegenover staat en ongeacht het inkomen, vermogen of de samenstelling van het huishouden. De invoering van het basisinkomen. Eindelijk vrij.

Matty Vroegop en Ed Schoonveld, beeldend kunstenaarsduo, Groningen

Lees ook: https://basisinkomen.nl/drijfhout-en-basisinkomen/