Aan de Leden van de Staten Generaal
Geachte dames en heren,
De behandeling van de initiatiefnota basisinkomen, maandag jl. (19 sept 2016 red.) in de Thorbeckezaal, heeft weinig klaarheid gebracht. Dat kon ook haast niet, doordat ten eerste vele kamerleden het moeilijke onderwerp onvoldoende beheersten (maar vaak wel al bij voorbaat hun mening klaar hadden) en ten tweede de initiatiefnemer een ander basisinkomen uit de hoge hoed toverde dan de versie die het meest simpel en meest gebruikelijk is, het UBI of Universeel Basisinkomen. Misschien mag ik even met u “bijpraten.”
Wat wordt verstaan onder een UBI?
Een UBI is een vast bedrag per maand dat zonder voorwaarden door de overheid aan alle volwassen burgers wordt verstrekt: een onvoorwaardelijk basisinkomen. Het is een bedrag waar je zonder luxe van kunt rondkomen.
Hoe zou het kunnen worden vormgegeven?
In mijn ogen zou het UBI als volgt moeten worden ingevoerd:
- Iedereen ontvangt maandelijks een netto bedrag, dat al naar gelang de leeftijd in hoogte kan verschillen.
- Voor iemand van 18 jaar en ouder moet een UBI hoog genoeg zijn voor een onbekommerd bestaan (bijvoorbeeld 1.500 euro).
- Voor iedereen jonger dan 18 jaar is het bedrag bijvoorbeeld 20% daarvan (i.c. 300 euro).
- Er wordt op inkomsten een vlaktaks inkomstenbelasting geheven, bijvoorbeeld 40% (het CPB heeft combinatie met een vlaktaks ooit afgewezen, doch dat was niet goed onderbouwd).
- Om de ongelijkheid wat te temperen zou m.i. op inkomsten boven modaal nog een extra heffing van 30% moeten plaatsvinden (topbelasting).
- Ten behoeve van een pensioeninkomen op latere leeftijd (als aanvulling op het UBI) zou ik nog eens 5% extra laten inhouden en het dubbele daarvan door de werkgever laten afdragen.
Wat zijn zoal de effecten?
- Op deze wijze ontstaat er een helder structureel systeem dat simpel en eerlijk is (door die eenvoud zal het bijvoorbeeld ontwijking en ontduiking van belastingen voorkomen).
- Er is geen armoede meer want een ieder ontvangt een UBI dat hoog genoeg is voor een onbekommerd bestaan (dus geen miljarden meer kwijt aan armoedebestrijding, schuldhulpverlening en -sanering).
- De financiële ongelijkheid, die tevens leidt tot rechtsongelijkheid, wordt relatief minder (immers, iedereen krijgt er een gelijk UBI-bedrag bij), waardoor het ontstaan van een klassenmaatschappij wordt voorkomen.
- Mensen krijgen meer vrijheid (de dwang tot betaalde arbeid verdwijnt).
- Men krijgt de keus: meer geld of meer vrije tijd (voor hobby’s, studie e.d.)
- Doordat de burger over meer geld kan beschikken zullen er extra consumentenbestedingen worden gedaan (dat stimuleert het bedrijfsleven en daarmee de economie).
- Omdat iedereen een UBI ontvangt worden burgers minder geprikkeld tot criminaliteit (dat beperkt het politiepotentieel en de benodigde rechterlijke macht).
- Omdat niet slechts welgestelden over voldoende geld kunnen beschikken maar ook de minder bedeelden zullen er minder kansarmen zijn (voorkomt de verloedering en het geweld dat steeds vaker de kop opsteekt).
- Vrouwen zijn in onze samenleving vaak nog steeds afhankelijk van hun partner (met een UBI hebben ze – ook zonder te werken – eigen inkomsten).
- Mensen hebben een grotere sociale zekerheid (denk aan zzp’ers en flexwerkers).
- Onderzoek heeft uitgewezen dat een UBI de gezondheid bevordert (geeft besparing op zorgkosten en werkverzuim).
- Veel leed wordt voorkomen omdat men niet meer in financiële nood komt. (dat vermindert o.a. het aantal zelfdodingen).
- Men hoeft daardoor ook niet meer voor hulp aan te kloppen bij de overheid (het UBI is voldoende hoog voor een onbekommerd bestaan)
- Omdat geen financiële hulp meer nodig is kan het ondoelmatige, fraudegevoelige sociale uitkeringsstelsel op de schop (levert de burger minder stress op en de overheid enorm veel geld).
- Door het versimpelen van het pensioenstelsel krijgt men op latere leeftijd het UBI, plus een pensioen waarvan de hoogte gebaseerd is op het inkomen waar belasting over is afgedragen. Om te voorkomen dat de koopkracht ervan door geldontwaarding inboet ware de hoogte ervan te koppelen aan het BBP of BNI.
Ik heb hiermee beslist geen limitatieve opsomming gegeven. Het is slechts een indicatie van de vele voordelen die het oplevert.
Is het UBI betaalbaar?
Het extra geld waarover vooral de lagere en middengroepen zullen kunnen beschikken geven het consumentenvertrouwen een enorme boost. Verder kunnen vele miljarden worden bespaard met het verdwijnen van het sociale uitkeringsstelsel en de armoedebestrijding, de versimpeling van het belastingstelsel, de inperking van het ambtenarenapparaat, het verminderen van de criminaliteit en het terroristisch geweld, dat een bedreiging vormt voor onze samenleving. In dat licht bezien is de betaalbaarheid mijns inziens geen probleem.
Conclusie
Welke conclusie u trekt is geheel aan u. Mijn conclusie heb ik jaren geleden getrokken en die staat nog steeds. Ik denk dat ook u zult kiezen voor een betere samenleving voor uw kinderen en de generaties die na hen komen.
Met vriendelijke groet,
Joop Böhm
(die deze mail heeft verstuurd aan alle kamerleden)
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.